В древние времена жил один очень богатый купец с семьёй. У богатого купца Уседома была красивая и быстрая верховая лошадь по кличке Догони-Ветер. Однажды мужчина возвращался домой через темный лес и на него напали разбойники. Любимая лошадь спасла жизнь купцу.  И тогда купец дал обещание никогда не продавать, не дарить и не прогонять лошадь. Однако лошадь стала болеть и ослепла. Через некоторое время Уседом выставил ее за ворота своей усадьбы. .  Измученная голодная и слепая лошадь хотела найти себе еду и побежала на главную площадь, где зажевала колокольную веревку и начала звонить в колокол. Колокольный звук собрал много народа на площади. Когда люди увидели бедную лошадь купца, они вынудили его выполнить данное им обещание и даже приставили к нему надзирателя.

Հոկտեմբեր ամսվա ամփոփում

Ինքնագնահատում․ լրացրու ֆայլը, վերջում չմոռանաս սեղմել ուղարկել կոճակը։

Կարդում ենք Վահագն Դավթյան

Շաբաթվա բանաստեղծությունները․ սովորիր անգիր

Հայաստա՛ ն, իմ հող, իմ մամուռ, իմ սեզ,
Ծերպերից կախված իմ կապույտ թախիծ,
Քարերից քամվող արտասուք իմ հեզ,
Քարերում նիրհող կրակե ծաղիկ…

Ախ, իմը սեր չէ, որ խոստովանեմ,
Իմը թախիծ է, մորմոք է արյան,
Քարերից քամվող արցունք է անեղծ,
Քարերում նիրհող հուր է սրբազան:

1․ Բացատրիր սեզ, թախիծ, ծերպ, հեզ, նիրհել, անեղծ, հուր բառերը։

Սեզ — հացազգիների ընտանիքին պատկանող խոտաբույս

Թախիծ — տխրություն, կսկիծ, տրտմություն

Ծերպ —  ճեղք

Հեզ — խոնարհ

Նիրհել —  ննջել, կիսաքուն վիճակի մեջ լինել:

Անեղծ — չվնասված

Հուր — կրակ

Ես ի՞նչ կանեի, եթե չլիներ հողն այս մի պատառ,
Թե ճամփիս վրա չխշշար բարդին այս բարձրակատար,
Թե չշնչեի բուրմունքն այս հողի, ուրցի, փշատի,
Թե աշնան քամին թոնրի հոտն առած, դեմս չվազեր,
Ես ի՞նչ կանեի․․․

Ես աշնանային արձակուրդին կարդացել եմ Վ. Սարոյանի <<Գեղեցիկ, սպիտակ ձիու ամառը>> պատմվածքը: Այս պատմությունը երկու տղաների մասին է։ Նրանց ընտանիքները ապրում են աղքատ, բայց ազնիվ։ Մի առավոտ Արամին արթնացնում է իր զարմիկ Մուրադը,  սպիտակ ձիու վրա  նստած։  Մուրադը Արամին ասում է, որ դուրս թռնի լուսամուտից և գնան միասին ձի հեծնելու։ Արամը հասկանում է, որ Մուրադը ձին գողացել է, բայց չի հավատում, քանի որ իրենց տոհմը շատ հպարտ է և ազնիվ։ Արամը այնքան շատ է սիրում ձի որ չի կարողանում մերժել։ Նրանք լավ ժամանակ են անցկացնում և չեն կարողանում ժամանակին ձին վերադարձնել տիրոջը։ Մի օր նրանց տուն է գալիս իրենց ընտանիքի լավ ընկեր Ջոն Բայրոնը։ Արամը խոսակցությունից հասկանում է, որ ձին այդ մարդունն է։ Բայց Արամը շատ է ուզում լավ ձի վարել սովորել, դրա համար նրանք որոշում են, որ ձին կվերադարձնեն տիրոջը վեց ամիս հետո։ Ձին պահում են մի լքված այգու գոմում։ Մի օր ձի քշելուց նրանց դիմաց է դուրս գալիս Ջոն Բայրոն, նա ասում է, որ ձին շատ նման իր իր ձիուն, որին  անցյալ ամիս գողացել են և մտածում է, որ դա իր ձիու երկվորյակն է։ Հաջորդ առավոտ տղաները ձին վերադարձնում են տիրոջը։ Ջոն Բայրոնը  այդ օրը սայլով գալիս է Արամենց տուն և ասում, որ ձին վերադարձրել են և նա հիմա ավելի ուժեղ է, իսկ բնավորությունն ավելի մեղմացել է։

 

1. 45399 թիվը գրի՛ առեք կարգային գումարելիների գումարի տեսքով
2. 45,399 = 40,000 + 5000 + 300 + 90 + 9
   • 25 բնական թվին աջից կցագրել 1, իսկ ձախից՝ 2։ Արդյունքից հանել տրված թիվը։

2251 — 25 = 2226

1. Օգտագործելով բաշխական օրնեքը ՝ հաշվե՛ք առավել հարմար եղանակով․
   • 106‧58-106‧48 =106(58-48)=1060

• 104·25+104·35+104·40 =104x(25+35+40)=104(60+40)=104×109=10400
• Օգտագործելով բաժանման հատկությունները՝ հաշվե՛ք առավել հարմար եղանակով.
• (250+4500):50 =250:50+4500:50=5+90=95

1. (490·200):70 =490×200:700=140
2. Հաշվեք արտահայտության արժեքը կիրառելով բաշխական օրնեքը․

60‧(12+38) =12+38=50×60=3000

Առաջադրանքներ տանը

Պետք է 55֊ի և 20֊ի գումարը բաժանել 5֊ի։ Գտեք քանորդը օգտագործելով բաժանման հատկությունը։

(55+20):5=55:5+20:5=11+4=15

Պետք է 48֊ի և 25֊ի արտադրալը 12֊ի։ Գտեք քանորդը օգտագործելով բաժանման երկրորդ հատկությունը։

100

Ինչպե՞ս կփոխվի քանորդը, եթե բաժանելին բազմապատկվի 2֊ով, իսկ բաժանարարը մնա նույնը։ Պատասխանը հիմնավորեք։

կմեծանա 2 անգամ

Բաժանարարը նույնը թողնեով ինչպե՞ս պետք է փոխել բաժանելին, որպիսզի քանորդը մեծանա երեք անգամ։ Պատասխանը հիմնավորեք։

բաժանելին բազմապատկվի 3 անգամ,

Կարո՞ղ է արդյոք քանորդը հավասար լինել բաժանելիին։

այո,

Մարզադահլիճի մուտքից աջ նստած էին 2 անգամ շատ մարզասերներ, քան մուտքից ձախ։ Ընդմիջումից հետո եկան ևս 57 մարզասեր։ Նրանց ընդհանուր քանակը կազմեց 387 մարզասեր։ Քանի՞ մարզասեր էին նստած ամեն կուղմում ընդմիջումից առաջ։

1. 387-57=330(մարզասեր)
2. 330:3=110(մարզասեր)
3. 2*110=220(մարզասեր)

Проверочная работа
Задание 1.Допиши прилагательные.

Красный флажок , вечернее платье , зелёная трава , старый  дом , лёгкая  музыка , свежий   кекс , звонкий   капель , вечерняя  звезда , верный  друг ,  вкусное  молоко , синее море , хищное животное , грозовая туча , летнее  время , прозрачное стекло .

Задание2.   Запиши словосочетания  во множественном числе.

Золотое кольцо- Золотые кольца,  чистая река-чистые реки ,

высокий дуб- высокие дубы, спелая ягода- спелые ягоды,

сильный ветер- сильные ветра,  широкое поле- широкие поля,

соседний двор- соседние дворы, рыжая кошка-рыжие кошки  .

Задание 3. Запишите в правильной форме:
Я (знать)………………………, где аэропорт. Дети (любить) ………………………..гулять. Сейчас мы (писать)……………………………….. упражнение. Лиза хорошо (отвечать) ……………………. урок. В классе ученики (читать и слушать)……………………………………………… Георгий (делать) ………………………… задание. Дедушка и бабушка (отдыхать) …………. …

Я знаю, где аэропорт. Дети любят гулять. Сейчас мы пишем упражнения. Лиза хорошо отвечает урок. В классе ученики читают и слушают. Георгий делает задание. Дедушка и бабушка отдыхают.

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ինչո՞ւ է Լուսինը միշտ դեպի Երկիր ուղղված միայն մի կողմով:

Լուսինը Երկրի շուրջ մեկ լրիվ պտույտ է կատարում 27 օր և 7 ժամում: Ճիշտ նույնքան ժամանակում նա մեկ պտույտ է կատարում նաե իր առանցքի շուրջր: Դա է պատճառր, որ Երկրից Լուսինր միշտ մեզ երեում է միայն մի կողմով:

1. Ինչի՞ հետևանքով են առաջանում Լուսնի փուլերը:

Մոտավորապես մեկ ամսվա րնթացքում Լուսնի տեսանելի մասն աս­տիճանաբար մեծանում է, Լուսնի սկավառակը դառնում է ամբողջովին տեսանելի, այնուհետե սկսում է փոքրանալ: Այդ գործրնթացը պարբերա­բար կրկնվում է: Լուսնի տեսանելի մասերն անվանում են Լուսնի փուլեր:

1. Ի՞նչ կառուցվածք ունի Լուսնի մակերևույթը:

Լուսնի մակերևույթը պատված է փո­շու և ժայռաբեկորների խառնուրդով

1. Ինչո՞ւ Լուսնի վրա կյանք գոյություն չունի:

Լուսինը մթնոլորտ չունի, ինչի հետ­ևանքով նրա մակերևույթի վրա ցերեկը ջերմաստիճանը բարձրանում է մինչե 120 ⁰C, իսկ գիշերն իջնում մինչե -160 ⁰C: Թթ­վածնի և ջրի բացակայության հետևան­քով Լուսնի վրա բուսական և կենդանական աշխարհ գոյություն չունի:

1. Ե՞րբ է մարդը ոտք դրել Լուսնի վրա:

Առաջին անգամ մարդը Լուսնի վրա ոտք դրեց 1969 թվականին, երբ «Ապոլոն-11» տիեզերանավի անձնակազմի անդամներ Նեյլ Արմսթրոնգը և էդվին Օլդրինը լուսնախցիկով վայրէջք կատարեցին Լուսնի մակերևույթին:

1. Գիշերը նայեք Լուսնին: Նրա տեսքից որոշեք, թե մոտակա օրերին իր եղջյուրը կաճի՞, թե՞ կնվազի:

 

Կինո — Ֆոտոի դասերին մենք ընկեր Սմբատի հետ գնում ենք տարբեր տեղեր, շատ լավ  ժամանակ ենք անցկացնում մենք ցուցադրություներ ենք ունենում։

56.
Բառերը գույգ- զույգ խմբավորիր ըստ օրինակի:
Եթե մոտ, նման իմաստ ունեցող բառերը
հոմանիշներ են, ինչպե՞ս կկոչվեն հակառակ իմաստ ունեցողները:

Օրինակ`

բարձր — ցածր,

 տալ — վերցնել:

Միշտ — երփեվ

Ոչնչացնել — Ստեղծել

Արատավոր — անարատ

Բացահայտ — Գաղտնի

Թույլ — Ամուր

Վերջին — առաջին

Հանգստանալ — Աշխատել

Գտնել — կորցնել

Երբեք — միշտ

Հավաքել — Վատնել

Աջ — ձախ

Արթուն — քնած

Հրաժարվել —  համաձայնել

Ընդունել — մերժել

57.Տրված բառերի հականիշները գրի´ր:

Սիրուն- տգեղ, լավ- վատ, մեծ-փեքր, ներքև- վերև, ուշադիր- անուշադիր, բարեկամ-թշնամի , աղքատ-հարուստ, կուշտ-սովասոված, դիտավորյալ-միամիտ, հիշել-մոռանանալ, վառել- հանգցնել, դրական- բացասական, հրաժեշտ տալ- ողջունել, հյուսել-քանդել, թույլատրել- արգելել, ընկնել- բարձրանալ, գումարել- հանել, թափթփել-մաքրել, պապանձվել- խոսել, գիշեր-առավոտ, ելք-մուտք, ավարտել-սկսել, օգնել- խանգարել, արագացնել-դանդաղացնել:

58. Կետերը փոխարինի´ր ընդգծված բառերի հականիշներով:

Կենսաբանները պնդում են, որ գազանները միայն շարժվող առարկաներն են տեսնում.Անշարժ կենդանին անհետանում է նրանց աչքից:

Մարդիկ դատարկ երկինք են տեսնում, իսկ ծիծեռնակի, ջրածիծառի և մի քանի ուրիշ թռչունների համար երկինքը լի է  միջատներով:

Գիտնականները պարզել են, որ ստորջրյա աշխարհը ոչ թե լռության, այլ աղմուկի աշխարհ է:

59. Առածներն ընդգծված բառերի հականիշներով լրացրո´ւ:

Անպտուղ ծառը կկտրեն, բերրի ծառին քար կգցեն:

Բարին որ չլիներ, չարը աշխարհը կքանդեր:

Թացն էլ չորի հետ վառվում է:

Կաթի հետ մտածը հոգու հետ դուրս կգա:

Հագուստի նորն է լավ, ընկերոջ հինը:

Մինչև չգա վերջինը, չի հիշվի առաջինա: